Triady – Droga Łaski i Pokoju
Strona główna > Przewodnik Triad – Śląskiej Drogi Łaski i Pokoju > Etap 1: Rudy – Dziergowice
Etap 1: Rudy – Dziergowice
Opis
1S
W wariancie podstawowym krótki etap (ok. 14 km), nie wymagający dużego wysiłku. Wędrówka w płaskim terenie, w większości pięknymi lasami parku krajobrazowego. Punkt centralny etapu stanowi Pocysterski Zespół Klasztorno-Pałacowy z Bazyliką Wniebowzięcia NMP/Sanktuarium Matki Bożej Pokornej w Rudach.
2S
Wariant opcjonalny oferuje dodatkową możliwość odwiedzenia leśnej Kaplicy św. Marii Magdaleny w Goszycach. Oznacza to wydłużenie wędrówki o ok. 7 km (do ok. 21 km), jednak miłośnicy przyrody oraz pielgrzymi w przypadku wyboru tego wariantu trasy z pewnością nie będą zawiedzeni.
Mapy
Etap 1 (wariant podstawowy). Trasa Rudy – Brantołka – Solarnia – Dziergowice (13,9 km)
Etap 1 (wariant opcjonalny). Trasa Rudy – Brantołka – Goszyce – Solarnia – Dziergowice (20,8 km)
Na szlaku
Rudy (Wielkie, Raciborskie) / Gross Rauden
Wieś (ok. 2700 mieszkańców) na styku Płaskowyżu Rybnickiego i Kotliny Raciborskiej, nad rzeką Rudą, prawym dopływem górnej Odry, w centrum Parku Krajobrazowego „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”. Założona w 1252 roku przez księcia Władysława Opolskiego. Historia Rud ściśle związana jest z cystersami, którzy w XIII w. zbudowali tutaj klasztor i aż do jego kasaty w 1810 roku rozwijali miejscową gospodarkę i kulturę. Dr Julius Roger (1819-1865), niemiecki lekarz i etnograf, m.in. w Rudach zbierał pieśni ludowe Górnego Śląska, wydane drukiem w 1863 roku. Rudy słyną z zabytkowego Pocysterskiego Zespołu Klasztorno-Pałacowego oraz Sanktuarium Matki Bożej Pokornej – najstarszego miejsca kultu maryjnego na Śląsku. Źródło: Wikipedia
Zabytkowa Stacja Kolejki Wąskotorowej w Rudach
OPCJA – DZIEŃ POSTOJOWY Do Rud warto przyjechać dzień wcześniej, aby zwiedzić Zabytkową Stację Kolejki Wąskotorowej i skorzystać z możliwości przejazdu kolejką. Najlepiej wybrać się tam w sobotę, gdyż wówczas w sezonie kolejka kursuje najczęściej.
Zabytkowa Stacja Kolejki Wąskotorowej w Rudach. Linię wąskotorową Gliwice – Rudy Wielkie oddano do użytku w 1899 roku. Stanowiła ona fragment ukończonej cztery lata później wąskotorowej linii kolejowej Gliwice – Racibórz, liczącej łącznie 51 km. W połowie trasy zlokalizowano stację w Rudach Wielkich, największą na całej linii, z bogatą infrastrukturą kolejową. Linia obsługiwała intensywny ruch pasażerski i towarowy aż do czasów powojennych. Zamknięta przez PKP w roku 1991, wpisana została do rejestru zabytków. Obecnie miejscowy samorząd przywraca stację w Rudach do dawnej świetności. Wraz z linią kolejową tworzy ona skansen. Do atrakcji turystycznych należą: zbiór unikatowych wagonów i lokomotyw (w tym najstarszy na świecie jeżdżący elektrowóz wąskotorowy, wyprodukowany w 1896 roku przez firmę Siemens), lokomotywownia i kuźnia kowalska, muzeum kolejowe, śląska izba. Dodatkową atrakcję stanowią przejażdżki drezynami na miejscu oraz przejazdy kolejką niezdemontowanymi odcinkami torów na terenie Parku Krajobrazowego „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”. Stacja jest jednym z obiektów Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego i Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego ERIH. Źródło: www.kolejkarudy.pl
Dom Pielgrzyma w Starym Opactwie w Rudach
OPCJA – NOCLEG BSP++ 2021 Dom Pielgrzyma. W murach Starego Opactwa mieści się Dom Pielgrzyma oraz Restauracja Cysterska, która w 2022 roku wygrała Festiwal „Śląskie Smaki”. Jest pięknie i stylowo.
*** W murach tych gościły koronowane głowy. W 1683 roku nocował tu król Polski Jan III Sobieski, który ujęty gościnnością i „klasą” cystersów podarował im złoconą karetę. Późniejszego właściciela cysterskich dóbr, księcia Wiktora Amadeusza von Hessen-Rotenburg, odwiedzał w Rudach dwukrotnie – w roku 1820 i 1822 – car Rosji Aleksander I. Również dwukrotnie gościli tu cesarze Niemiec: jako król Prus Wilhelm I (1866) i Wilhelm II (1910).
Pocysterski Zespół Klasztorno-Pałacowo-Parkowy w Rudach
Pocysterski Zespół Klasztorno-Pałacowy (XIII w.) z Bazyliką Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny/Sanktuarium Matki Bożej Pokornej (XIII/XIV w.). Klasztor ufundował książę Władysław Opolski, który z myślą o zagospodarowaniu okolicznych ziem sprowadził cystersów z Jędrzejowa. Przybyli oni prawdopodobnie w 1252 roku, lecz w dokumentach klasztor po raz pierwszy pojawia się w roku 1258. Przez wieki mnisi na rozległym obszarze zakładali wsie i z powodzeniem rozwijali rolnictwo i przemysł, m.in. w roku 1747 uruchomili pierwszy na Górnym Śląsku wielki piec opalany węglem, zmodernizowany ponad pół wieku później przez Johna Baildona. Od początku prowadzili również działalność edukacyjną, gromadząc z czasem olbrzymi księgozbiór. Najsłynniejszym wychowankiem założonego przez nich w 1744 roku gimnazjum był Karl Godulla, jeden z pionierów górnośląskiego przemysłu. W Rudach powstało seminarium dla przyszłych nauczycieli, studium filozoficzno-teologiczne, szkoła muzyczna, a także pierwsze bractwo św. Barbary, której kult zakorzenił się na Śląsku i znany jest powszechnie w postaci górniczej Barbórki. Rudzkim cystersom, sumiennie wypełniającym programowe hasło „Ora et labora” („Módl się i pracuj”), Górny Śląsk zawdzięcza wiele tak w dziedzinie kultury duchowej, jak i materialnej.
W 1810 roku władze pruskie zsekularyzowały klasztor, przejmując jego dobra. W budynkach poklasztornych w latach 1813-1814 funkcjonował szpital wojskowy, w którym do zdrowia dochodzili m.in. śląscy żołnierze oddziałów ochotniczych, utworzonych przez generała von Luetzowa do walki z Napoleonem. W roku 1820 dobra raciborskie, obejmujące dawny majątek opactwa, przekazano landgrafowi Wiktorowi Amadeuszowi von Hessen-Rotenburg, który stał się jednym z największych posiadaczy ziemskich na Górnym Śląsku i otrzymał tytuł księcia von Ratibor. Przekształcił on poklasztorny kompleks z Pałacem Opackim w swoją rezydencję, tworząc przy tej okazji wokół zabudowań okazały park w stylu angielskim. Spadkobiercy księcia z rodu Hohenlohe-Waldenburg-Schillingsfuerst oraz ich potomkowie administrowali stąd rozległymi dobrami do czasów II wojny światowej.
W 1945 roku żołnierze Armii Czerwonej splądrowali i spalili kościół i rezydencję. W okresie powojennym odrestaurowano jedynie kościół. Pozostała część zespołu pocysterskiego rewitalizowana jest od roku 1998, kiedy to skarb państwa przekazał budynki i okalający je park diecezji gliwickiej.
Na Pocysterski Zespół Klasztorno-Pałacowy składają się: Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny/Sanktuarium Matki Bożej Pokornej, przylegający do niej czworobok średniowiecznego Klasztoru Cystersów z wewnętrznym dziedzińcem i krużgankami tworzącymi wirydarz oraz dobudowane skrzydła barokowej rezydencji pałacowej (Pałac Książęcy). Informacje na temat możliwości zwiedzania części muzealnej można znaleźć tutaj.
Obiekty Pocysterskiego Zespołu Klasztorno-Pałacowego otacza malowniczy Park Przypałacowy. Na jego terenie rośnie około dwudziestu drzew-pomników przyrody, w tym 500-letni Dąb Cysters (tuż za Bazyliką), jedno z najokazalszych drzew na Górnym Śląsku. W jego pobliżu posadzono w roku 2007 Dąb Jana Pawła II, który wraz z zasadzonym dwa lata wcześniej Dębem Benedykta XVI dał początek tworzonej w Rudach Alei Dębów Papieskich.
Przez Park Przypałacowy przepływa rzeka Ruda, która zawdzięcza swą nazwę występującym w jej sąsiedztwie i wydobywanym niegdyś przez miejscowych cystersów rudom darniowym żelaza. Ruda ma długość 52,32 km, od źródła w Żorach płynie na północny zachód przez miejscowości: Rybnik, Rudy, Ruda Kozielska, Kuźnia Raciborska i Turze, gdzie wpada do Odry. Poprzez budowę zapory na rzece utworzono Jezioro Rybnickie. Ruda niezwykle urokliwie meandruje pośród lasów i łąk, stąd popularne są spływy kajakowe jej nurtem, szczególnie na odcinku Rybnik – Rudy. Źródło: rudy-opactwo.pl, rudy-parafia.pl, Wikipedia
Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny/Sanktuarium Matki Bożej Pokornej w Rudach
PZ 1 – POCZĄTEK ETAPU Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny/Sanktuarium Matki Bożej Pokornej (XIII/XIV w.). Msze Święte Świątynia zbudowana przez cystersów ok. 1300 roku jako kościół klasztorny. Pierwotnie gotycka, modernizowana była w okresie baroku, rokoka i klasycyzmu. W roku 1995 kościół ustanowiony został Sanktuarium Matki Bożej Pokornej, a w 2008 roku – w 780. rocznicę ofiarowania cystersom obrazu Matki Bożej i 750. rocznicę powstania opactwa – podniesiony przez papieża Benedykta XVI do rangi Bazyliki Mniejszej. Znajdują się tutaj pochodzące z czasów cysterskich relikwie Krzyża Świętego oraz św. Walentego, a także relikwie św. Donata i bł. Karoliny Kózkówny. Świątynia należy do najcenniejszych zabytków kultury duchowej i materialnej regionu.
Rudy są najstarszym miejscem kultu maryjnego na Śląsku. Mnisi, którzy przybyli tutaj w połowie XIII w., przywieźli ze sobą obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem, podarowany jędrzejowskim cystersom przez księcia opolsko-raciborskiego Kazimierza I w roku 1228 (przypuszcza się, iż malowidło w stylu bizantyńskim znalazło się w posiadaniu księcia za sprawą jego żony Wioli, córki bułgarskiego cara). Obraz ten spłonął w pożarze. Obecny jest wierną kopią oryginału, powstałą w połowie XV stulecia. W ciągu wieków nadano Maryi przedstawionej na obrazie tytuł „Pokorna”. Dzięki wstawiennictwu Matki Bożej Pokornej wyjednywano u Boga liczne łaski, stąd obraz zyskał miano cudownego, a w jego sąsiedztwie zaczęto umieszczać wota.
*** Otaczany kultem obraz doczekał się szeregu kopii. Jedną z nich ok. 1620 roku ofiarował należącemu do Zakonu Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego Kościołowi św. Jerzego w Opawie hrabia Stephan von Wuerben und Freundethal. Opawski obraz stał się celem pielgrzymek, a jego popularność jeszcze wzrosła po przejęciu świątyni przez jezuitów. Również on był kopiowany. Jedną z kopii jezuici umieścili w drewnianej kaplicy w Istebnej.
Kaplica Matki Bożej (1726) z cudownym obrazem Matki Bożej Pokornej. W związku z rozwijającym się kultem Matki Bożej i stale rosnącą liczbą pielgrzymów nie tylko ze Śląska, w latach 1723-1726 dobudowano do kościoła specjalną kaplicę, w której umieszczono słynący łaskami Cudowny Obraz. Z tego okresu pochodzą freski autorstwa wrocławskiego malarza Johanna Ignatza Depée. Fresk na sklepieniu przedstawia Matkę Bożą z Dzieciątkiem i polecającego wiernych jej opiece św. Bernarda z Clairvaux. Większość wystroju i wyposażenia kaplicy – ołtarz w stylu rokokowo-klasycystycznym, rzeźby i stiukowe dekoracje – to jednak lata 1785-1790, kiedy prace w opactwie prowadził warsztat Johanna Schuberta, jednego z najwybitniejszych twórców barokowych działających na terenie Śląska. Obraz Matki Bożej Pokornej (zwanej także Rudzką) w ramie ujętej glorią promienistą zawieszony jest nad tabernakulum, pod okienkiem z glorią oraz wyżej Gołębicą – symbolem Ducha Świętego. Po jego bokach znajdują się wykonane przez Johanna Schuberta rzeźby klęczących książąt opolsko-raciborskich: po lewej Kazimierza I – ofiarodawcy pierwotnego obrazu, po prawej jego syna Władysława Opolskiego – fundatora klasztoru. Schubert zapełnił również nisze w zaokrąglonych narożach kaplicy posągami aniołów: archaniołów Michała, Gabriela i Rafała oraz Anioła Stróża. Do kaplicy wchodzi się przez żelazną kratę, która niegdyś dzieliła nawę główną na część świecką i zakonną. Wykonano ją w Raciborzu w roku 1687 na wzór kraty z kościoła cystersów w Henrykowie, co potwierdza bliskie związki rudzkiego opactwa z klasztorami Dolnego Śląska. Kaplica Matki Bożej stanowi perłę śląskiej sztuki barokowej.
„29.01.1945 Armia Czerwona podpaliła piękny, barokowy kościół. Pożar zniszczył 80% świątyni. Cudownie ocalała jednak Kaplica Matki Bożej zachowana w dziewiczym stanie po dziś dzień”. (rudy-parafia.pl)
Cudowny obraz Matki Bożej Pokornej (kopia z XV w.). Wzorem dla obrazu nieznanego autora był słynący łaskami wizerunek Matki Bożej Salus Populi Romani, tj. opiekunki ludu rzymskiego, z rzymskiej Bazyliki Santa Maria Maggiore – w Rudach można więc mówić o opiekunce ludu śląskiego. W XVI w. u dołu obrazu dopisano tekst modlitwy: „Maryjo, Ty jesteś jedyną Matką i Służebnicą, Ty najczystsza, pomóż mi opłakiwać moje grzechy ciężkie i lekkie. W matczynej wierności udziel mi żalu prawdziwego. Krew Twego Syna niech da mi koniec szczęśliwy i wybawi od ognia piekielnego. Amen”. Owocami pokory są radość, pokój i moc, i tym właśnie emanuje ten piękny, niezwykle urzekający wizerunek matczynej Miłości.
Obraz Matki Bożej Pokornej reprezentuje typ Hodegetrii (z grec. wskazująca drogę) – najstarszy, pochodzący z Bizancjum, wzorowany na otaczanej kultem jako dzieło św. Łukasza Ewangelisty ikonie z klasztoru Ton Hodigon (Dla Przewodników) w Konstantynopolu, typ ikonograficzny przedstawienia Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus na ręku. Matka Boża lewą ręką podtrzymuje Jezusa, a prawą wskazuje na Niego jako „drogę, prawdę i życie”. Jezus w jednej ręce trzyma Ewangelię (symbol nauczyciela), drugą błogosławi. „Ta, która jest przewodniczką w drodze”, „Wskazująca Drogę” – w nazwie tej zawarta jest koncepcja wszystkich ikon maryjnych, niosących przesłanie, że Matka Boża, która umożliwiła przyjście na świat Zbawiciela, zawsze do Niego prowadzi.
17 czerwca 1999 roku, podczas wizyty apostolskiej w Gliwicach, papież Jan Paweł II poświęcił korony dla obrazu Matki Bożej Pokornej oraz pobłogosławił słynący łaskami obraz. Uroczystego aktu koronacji dokonał 4 czerwca 2000 roku nuncjusz apostolski w Polsce arcybiskup Józef Kowalczyk.
*** Św. Jan Paweł II znał obraz Matki Bożej Pokornej, gdyż na terenie rudzkiej parafii mieszkała jego ciotka Stefania Wojtyła, będąca nauczycielką. W latach studenckich Karol Wojtyła niejednokrotnie ją odwiedzał, modląc się przy tej okazji w tutejszym kościele.
Mimo likwidacji cysterskiego opactwa kult Matki Bożej przetrwał na Śląsku do dnia dzisiejszego. Regularnie do Rud organizowane są pielgrzymki diecezjalne oraz przybywają wierni z pozostałych części Śląska. Niezwykle cieszy fakt, że do Maryi Pokornej peregrynują – jak kiedyś – także liczni mieszkańcy innych państw i regionów. Źródło: rudy-opactwo.pl, rudy-parafia.pl, www.parafiakozle.pl
Brantołka / Brantolka (Brandkolonie)
Przysiółek Rud. Dawna osada fabryczna, założona przez cystersów w XVI wieku. Funkcjonowały tam najpierw fryszerki i kuźnica, a później fabryka drutu i huta.
Rudzcy mnisi byli bardzo aktywni na polu gospodarczym. Zajmowali się m.in.: uprawą zbóż, sadownictwem, leśnictwem i bartnictwem, hodowlą ryb w zakładanych w dolinie rzeki Rudy stawach, hodowlą owiec, trzody i bydła, browarnictwem, produkcją węgla i smoły, budową dróg, tam, kanałów i młynów, hutnictwem żelaza, miedzi, potażu oraz szkła. Źródło: Wikipedia
Lasy Rudzkie
Gdy skończą się zabudowania Brantołki, natychmiast znajdziemy się w pięknych Lasach Rudzkich, stanowiących część Lasów Raciborskich oraz Parku Krajobrazowego „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”. Lasami tymi będziemy wędrować aż do Solarni, czyli prawie do końca etapu.
PO DRODZE Drogowskaz Zakazana. W tym miejscu musimy zdecydować, czy wybieramy podstawowy wariant trasy i skręcamy w drogę leśną Zakazana, czy też nadrabiamy drogi, aby odwiedzić Magdalenkę, czyli leśną Kaplicę św. Marii Magdaleny w Goszycach. W drugim przypadku w pakiecie otrzymujemy Ławkę Zakochanych.
Goszyce / Goschütz (Meisenbusch)
Wieś (ok. 150 mieszkańców) w Kotlinie Raciborskiej, położona wśród lasów nad potokiem Łopuszna. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1532 roku. W XVIII-XIX wieku Goszyce były częścią pierwszego na Górnym Śląsku okręgu hutniczego. Nad przepływającą na granicy wsi Bierawką zbudowano kilka napędzanych siłą rzeki zakładów hutniczych, w tym jeden z pierwszych na tych ziemiach wielki piec (istniał w latach 1700-1848). Działał tu także młyn i tartak. Według zapisków w 1783 roku wieś należała do księżnej von Hohenlohe. Obecnie Goszyce są prężną miejscowością z aktywnymi organizacjami społecznymi i sportowymi. Najstarszą z nich jest Ochotnicza Straż Pożarna, kontynuatorka przedwojennych tradycji. Źródło: goszyce.pl, Wikipedia
OPCJA Kaplica św. Marii Magdaleny w Goszycach. Nie wiadomo, kto i kiedy dokładnie zbudował pośrodku lasu ceglaną, barokową kaplicę, zwaną Magdalenką. Według notatki z 1729 roku już wiele lat wcześniej przybywający z bliska i z daleka pielgrzymi licznie gromadzili się tutaj na uroczystościach odpustowych. Prawdopodobnie w roku 1784 przykryto kapliczkę drewnianą konstrukcją, pierwotnie przypuszczalnie zamkniętą. Przez wieki kaplica służyła pątnikom, zmierzającym na Górę św. Anny, do Pszowa lub Częstochowy, a także drwalom i leśnikom, którzy dzień pracy rozpoczynali i kończyli modlitwą.
Na temat powstania Magdalenki istnieje szereg legendarnych hipotez. Wedle jednych stanowi ona wotum dziękczynne za ocalenie w lesie, wedle innych jest pamiątką cudownego nawrócenia lub aktem pokutnym (stąd za patronkę miano obrać świętą, utożsamianą niegdyś przez Kościół zachodni z nawróconą grzesznicą). Kolejne przypisują jej budowę ludności uciekającej przed zarazami lub chroniącej się w trakcie wojny trzydziestoletniej. Kaplica ma też być ufundowana w miejscu ołtarza, przy którym odprawiono mszę polową dla króla Jana III Sobieskiego, idącego na odsiecz Wiedniowi. Wreszcie to domniemany dar cystersów z Rud dla okolicznych mieszkańców i robotników leśnych.
Wiosną 1992 roku nieznani sprawcy ukradli wiekowy, przestrzelony sowieckimi kulami obraz patronki. Mieszkańcy Tworoga Małego, opiekujący się kaplicą, natychmiast zlecili wykonanie nowego, który umieszczono w ocalałej, oryginalnej ramie. 26 sierpnia tegoż roku, miesiąc po odpuście, w nadleśnictwie Rudy Raciborskie wybuchł pożar, który przerodził się w największy pożar lasu w powojennej Europie. Gdy ogień dotarł do Magdalenki, strażacy nie mieli wielkiej nadziei na jej uratowanie i na prośbę mieszkańców szykowali się do ewakuacji obrazu. Spłonęła większość drzew wokół kaplicy, jednak w ostatniej chwili wiatr zmienił kierunek i ją samą ogień oszczędził. Obraz pozostał. Po dwóch dniach sytuacja powtórzyła się. Jedni widzą w tym cud, inni niezwykły zbieg okoliczności. W swojej historii Magdalenka unikała w ten sposób strawienia przez pożar kilkukrotnie.
Do dnia dzisiejszego w przedostatnią niedzielę lipca odbywają się tutaj uroczystości odpustowe ku czci św. Marii Magdaleny, na które corocznie ściągają rzesze okolicznych mieszkańców i pielgrzymów. Ponadto od czasu wielkiego pożaru w pierwszą niedzielę września w kaplicy odprawiana jest Msza Święta w intencji poległych strażaków oraz wszystkich, którzy walczyli wówczas z żywiołem, a także w podzięce za ocalenie tego miejsca. Źródło: www.magdalenka.goszyce.pl, zabytek.pl
Lasy Rudzkie
Tuż przed PZ 2 trasa w wariancie opcjonalnym i trasa wariantu podstawowego łączą się. Jeżeli członkowie wędrującej grupy wybrali różne trasy, to mogą ponownie spotkać się w PZ 2 (brak ławek) lub PZ 3 (ławki w pobliżu).
PZ 2 Miejsce katastrofy samolotu Zeppelin Staaken. 4 sierpnia 1919 roku na skrzyżowaniu drogi leśnej Zakazana z potokiem Pogonica (dawny kanał rzeczny, wybudowany przez cystersów) rozbił się ciężki bombowiec Zeppelin Staaken, transportujący z Breslau (Wrocław) do Kamieńca Podolskiego środki finansowe dla walczącej o niepodległość Ukraińskiej Republiki Ludowej (URL). Zginęły wszystkie znajdujące się na pokładzie osoby: pułkownik Dmytro Witowskij – państwowy sekretarz spraw wojskowych Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej (po zjednoczeniu 22 stycznia 1919 roku z URL zachowała autonomię jako Zachodni Obwód URL), w maju 1919 delegat na konferencję pokojową w Paryżu, gdzie lobbował na rzecz zawieszenia broni w wojnie polsko-ukraińskiej; podporucznik Julian Czuczman – jego adiutant; oraz sześciu członków załogi Niemieckiego Towarzystwa Lotniczego – DLR (Deutsche Luft Reederei), od którego rząd URL wyczarterował samolot. Była to jedna z pierwszych katastrof lotniczych w Europie i pierwsza na ziemiach Górnego Śląska. Źródło: Henryk Postawka „Pierwsza katastrofa lotnicza na Górnym Śląsku” zapomniany.rybnik.pl, Wikipedia
Solarnia / Solarnia (Salzforst)
Wieś (ok. 500 mieszkańców) w obszarze przyległym górnej Odry. Według kronik raciborskich założona w 1631 roku jako osada czeskich robotników, którzy w wybudowanym zakładzie pozyskiwali sól z pobliskich wód. W późniejszych latach miejscowość prężnie rozwijała się jako warzelnia soli transportowanej z Wieliczki. W roku 1872 powstała w Solarni szkoła podstawowa. Obecnie w Szkole Podstawowej z Nauczaniem Języka Mniejszości Narodowej – Języka Niemieckiego im. Josepha Freiherra von Eichendorffa prowadzone są zajęcia w języku niemieckim, polskim i angielskim. Również wielojęzyczny jest miejscowy zespół śpiewaczy Solarzanki, który w kraju i za granicą występuje z utworami w języku śląskim, niemieckim, polskim, czeskim oraz łacińskim. Od czasów przedwojennych w Solarni działa Ochotnicza Straż Pożarna. Obok remizy pod specjalnym zadaszeniem wystawiany jest eksponat konnej sikawki z 1905 roku, służącej niegdyś tutejszym strażakom. Wieś posiada jedyny w gminie, wybudowany w czynie społecznym, ośrodek sportowo-rekreacyjny.
PZ 3 Kaplica św. Jana Nepomucena z 1741 roku. Zlokalizowana w centrum wsi, stanowi jej główny obiekt zabytkowy. Zgodnie z miejscowym przekazem powstała z inicjatywy cystersa z Rud Wielkich. Zakonnik po uroczystej Mszy Świętej w rudzkim kościele zebrał mieszkańców wioski pielgrzymujących do Matki Bożej Pokornej i w upalny dzień częstował ich ziołową herbatą. Dowiedziawszy się, iż pielgrzymi nie posiadają własnego kościoła, poddał myśl o wybudowaniu kaplicy. Mieszkańcy kaplicę zbudowali i do dnia dzisiejszego jest ona przez nich użytkowana i pieczołowicie odnawiana. Odprawiane są tutaj Msze Święte oraz nabożeństwa fatimskie, odbywają się wspólne modlitwy i śpiewy pieśni kościelnych. We wnętrzu kaplicy znajduje się ołtarz Najświętszego Serca Jezusa (pochodzący z byłego klasztoru św. Teresy w Dziergowicach), figura św. Jana Nepomucena – patrona, który miał chronić wioskę przed mocami zła, oraz przywieziona z Fatimy przez mieszkańców figurka Matki Boskiej Fatimskiej. Umieszczony w wieżyczce dzwon wzywa o wyznaczonej porze na Mszę Świętą, a także oznajmia odejście do wieczności każdego mieszkańca wsi. Dawniej w czasie wyprowadzania zwłok dzwonił on aż do momentu zjawienia się orszaku żałobnego, który na krótko zatrzymywał się przed kapliczką, aby umożliwić zmarłemu pożegnanie się na zawsze ze swoim miejscem na ziemi. Źródło: solarnia.pl, spsolarnia.szkolnastrona.pl
Dziergowice / Oderwalde
Wieś (ok. 1700 mieszkańców) na linii brzegowej Odry, ze śladami osadnictwa z epoki neolitu (4500-1800 p.n.e.). Wzmiankowana po raz pierwszy w dokumencie z 1274 roku, w którym książę Władysław Opolski zezwala rycerzowi Heinrichowi przepisać swoje dobra „Croscina” na prawo niemieckie. Późniejszymi właścicielami wsi byli m.in. przedstawiciele słynnych śląskich rodów szlacheckich: von Oppersdorff, von Gaschin i von Reibnitz. Powstał tu port rzeczny oraz pierwsza nad Odrą karczma, funkcjonowały młyny, tartak, cegielnia i cementownia. Wieś rozwijała się dynamicznie, przybierając charakter rolniczo-przemysłowy. Posiadała szkołę, stację kolejową i od 1905 roku Ochotniczą Straż Pożarną. Obecnie działa w niej wiele firm i organizacji. Lasy, akweny wodne i unikalne starorzecze Odry umożliwiają rozwój agroturystyki.
PZ 4 – KONIEC ETAPU Kościół św. Anny z 1905 roku. Msze Święte Kościół neogotycki, wybudowany w roku 1905 (konsekrowany w 1906) w miejscu drewnianego z 1610 roku. Zniszczony w ok. 60% pod koniec II wojny światowej, odrestaurowany został w latach 1946-1949. W przyległej do kościoła kwaterze grobowej spoczywa m.in. urodzony w Dziergowicach biskup Gerard Kusz (1939-2021).
Szachulcowa kaplica cmentarna z 1794 roku. Na cmentarzu przy Kościele św. Anny można podziwiać zabytkową kaplicę, którą pod koniec XVIII wieku ufundował młynarz Jan Jaskolka. Kaplica jest budowlą konstrukcji drewnianej szkieletowej z wypełnieniami ceglanymi. Wzniesiona na planie prostokąta kostnica łączy się z niewielką kwadratową przybudówką, mieszczącą kapliczkę. Wysoki dach namiotowy kapliczki wieńczy drewniana wieżyczka na sygnaturkę, nakryta gontową iglicą z ozdobnym ażurowym monogramem imienia Najświętszej Marii Panny. Źródło: dziergowice.pl, bierawa.pl, Wikipedia
Nasz Dworek w Dziergowicach
OPCJA – NOCLEG BSP++ 2021 Nasz Dworek. Znajduje się ok. 650 m od punktu końcowego etapu. W Naszym Dworku można dobrze zjeść oraz przenocować. Główny budynek z pokojami gościnnymi i restauracją posiada bogate zaplecze, obejmujące m.in.: 4-osobowe domki letniskowe (ekonomiczne rozwiązanie dla wędrującej grupy), staw z pomostem, plac zabaw, a także wydzielone miejsca do zorganizowania ogniska.
Dlaczego przygodę z Triadami dobrze jest zacząć w Rudach?
Wśród Triadowych wartości pierwszą jest Prawda (ta obiektywna, pisana w Konstytucji Triad z dużej litery). Stoi najwyżej, gdyż bez niej żadna inna istnieć nie może. Aby Prawda mogła działać w życiu człowieka, by mogła pociągać za sobą inne wartości, wymaga postawy pokory. Czym jest pokora? Odpowiada św. Teresa z Avila: „Pan Bóg tak lubi pokorę, bo sam jest prawdą najwyższą, a pokora niczym innym nie jest, tylko chodzeniem w prawdzie”. „Pokora jest warunkiem uzyskania dojrzałości duchowej oraz psychicznej” – stwierdza psycholog Gerard van den Aardweg. Pokora jest zatem potrzebna wszystkim, tak wierzącym, jak i niewierzącym. Skoro wszystko co dobre zaczyna się od Prawdy, nie ma lepszego miejsca na rozpoczęcie Śląskich Triad niż Rudy Wielkie ze znajdującym się tam Sanktuarium Matki Bożej Pokornej, symbolicznym Sanktuarium Prawdy.
Szczęśliwej wędrówki!
Strona główna > Przewodnik Triad – Śląskiej Drogi Łaski i Pokoju > Etap 1: Rudy – Dziergowice
Podstawę dla treści prezentowanych na
stronie stanowi uniwersalizm etyczny.
ETUN
© 2021-2024 Grzegorz Berke
Prawa autorskie zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie materiałów dozwolone wyłącznie w celach niekomercyjnych, związanych z ideą strony, w formie niezmienionej i z podaniem źródła. Wszelkie inne wykorzystanie tylko za zgodą autora.